ŞANLIURFA'DA TAZİYE EVLERİ

Şanlıurfa’da taziye için özel mekanlar: Düğün salonu, kültür merkezi gibi işlev gören taziye evleri Şanlıurfa’nın yeni geleneksel unsuru. Evlere sığ-mayan taziyeciler bu mekanlarda ağırlanıyor artık. Şehirde vakıf ve özel olmak üzere 6 taziye evi bulunuyor. Gelenlere verilen ikramlar eş-dost tarafından karşılanırken ölen kişi rahmetle yad ediliyor.

İçi toz dolu ışınlar dar sokakları yavaş yavaş aralarken Urfa’nın çöl havasını aratmayan sıcakları adeta insanların omuzlarından dumanlar yükseltiyor. Cumbalı evlerin dar ve parkeli sokaklarından Ulucami’ye doğru bir yol uzanıyor. Kalın kalkerli taş duvarları insanın yüzüne gülümsüyor. Telaşlı bir kalabalık görünüyor Ulucami’nin avlusunda. Çevredekiler kısık gözlerle seçmeye çalışıyor avludaki kalabalığı. Çok geçmeden anlaşılıyor kalabalığın sebebi okunan cenaze salasından. Ulucami kim bilir kaçıncı kez cenaze törenine şahitlik ediyor. Ve kim bilir daha kaç kez avlusunda cenaze namazları kılınacak.

Uzun bir kuyruğun oluşturduğu topluluk ölümü düşünüyor, ölümü solukluyor. Herkesin yüzünde aynı ifade. Kalabalık ilerliyor, kafalar ve bedenler ağırlaşıyor. Urfa’nın Bediüzzaman Mezarlığı’nda bir ses bölüyor halkın suskunluğunu: “Taziyeler Balıklı Göl’deki Şurkav Taziye Evi’nde kabul edilecek!” diye

Kentte yüzyıllardan beri süregelen taziye geleneği son 6 yıldan bu yana ölü evinde değil de bu iş için özel yaptırılmış taziye evlerinde sürdürülüyor.Nitekim erkekler taziye evinde gelenleri kabul ederken bayanlar ölü evinde ve komşularında ağırlanıyorlar. Özel taziye evlerinin yaptırılmasında Şanlıurfa Valiliği’nin desteğini alan Şanlıurfa Kültür Eğitim Araştırma Vakfı’na (ŞURKAV) ait 2, diğer vakıf veRamazan Başak’a ait ise 10 taziye evi bulunuyor.

Taziye evinin kapısından kafanızı içeri sokar sokmaz taziye sahibi sizi kapıda karşılıyor. Oldukça kalabalık bir cemaatin bulunduğu salondan selam verip içeriye girildiğinde kalabalık, hep birden ayağa kalkıyor. Puşili ve modern giyimli insanlar Urfa’nın her yönden geliştiği konusunda ipuçları veriyor. Büyük bir değişimin yaşandığı kentte değişmeyen tek şeyin ise kültür ve gelenekler olduğu geç olmadan fark ediliyor. Tamamen yöresel kilim ve halı motiflerinin hakim olduğu taziye evlerinde, tokalaşıp baş sağlığında bulunduktan sonra peş peşe herkes içeriye son girene “merhaba!” diyor. Kalabalığın fazla olmasından dolayı merhabaların ardı arkası kesilmiyor. Konuya yabancı olanlara bu durum oldukça zor geliyor. Yöre insanı buna da çözüm bulmuş. İki kişinin merhaba demesinin ardından “Cemaate rahmet!” deyip arkadan gelecek olan merhabaların önünü kesiyor ve herkesin merhabasını kabul etmiş sayıyor.

Taziyeye her gelene önce acı günün hatırasına acı bir kahve (mırra) sonra da esans (koku) ikram ediliyor. Taziye evinde mümkün mertebe kısa oturulması dikkat çekiyor. Birkaç dakika oturulduktan sonra Kur’an-ı Kerim okumayı bilen varsa bir aşır okuyor. Okunan aşırın özellikle ölüm, sabır ve ahiretten bahseden ayetler olmasına dikkat ediliyor. Okunan aşırları dinleyen topluluğun hemen hepsinin büyük bir suskunluk içinde olup kafalarını öne doğru eğmesi gözlerden kaçmıyor. Taziye evinden ayrılırken mezarlıkta olduğu gibi burada da ölü yakınlarına “Baki Allah!”,” Allah rahmet eylesin!”, “Allah sabır versin!” denilip acılar paylaşılıyor. Hiç şüpesiz acılar da paylaşıldıkça azalıyor.

Üç gün boyunca kabul edilen taziyelerde aslında dostlukların ve arkadaşlıkların ne kadar güçlü olduğu fark ediliyor. İyi gün dostları kötü günde de ister istemez aranıyor. Ancak mevcut olan cemaatin kötü gün dostları olması dolayısıyla acılar biraz daha hafifliyor. Hızla gelişen Urfa’da yüksek binaların çoğalması birçok büyük şehirde olanın aksine dostlukları ve komşuluk ilişkilerini ihmal ettirmiyor.

Öyle ki taziye süresince ölü yakınlarına ve hazır cemaate öğle ve akşam yemeği ikram ediliyor. Ancak cenaze sahibi hiçbir masrafa karışmıyor. Yemeği başta akrabaları olmak üzere dost ve arkadaşları yaparken, taziye evine yemek yapma isteği olanlar cenaze sahibine teklif götürüyor. Bazen öyle oluyor ki yemek yapmak isteyenlerin telepleri yemek öğünleri dolu olduğu için kabul edilemiyor.

ARTUKLU HABER AJANSI-ŞANLIURFA